PERKEMBANGAN dunia Islam di bawah
pemerintahan Khalifah Omar telah membuka era baru dalam dunia kuda atau
equestrian, yang mana banyak taktik baru dipelajari dalam peperangan berkuda.
Kuda atau Equus caballus ialah
spesies daripada famili Equidae dan berada dalam kelas mamalia.
Manusia mula menjinakkan kuda dan
menjadikannya sebagai aset yang amat penting baik dalam peperangan,
pertunjukan, sarkas, sukan, pertandingan dan sebagainya.
Perkembangan sukan berkuda di
Malaysia semakin meningkat dalam banyak disiplin antaranya dressage,
showjumping dan endurance.
Menunggang kuda juga boleh dijadikan
sebagai terapi kepada penyakit artritis, sindrom down, autisme, sakit tulang
belakang dan membantu mencerahkan penglihatan mata melalui rangsangan terhadap
saraf cranium (tengkorak) semasa gerakan 'galloping' kuda serta bermacam lagi.
Terdapat beberapa baka kuda seperti Arab,
Thoroughbred, Quarter Horse, Appaloosa dan Hunter.
Sistem pengurusan kuda yang baik boleh menentukan status kesihatan kuda,
keselesaan dan keupayaan kuda melakukan kerja.
Dalam memelihara kuda beberapa aspek
penting mengenai pengurusan perlu diberi perhatian seperti stable,
sarap, penjagaan kaki, latihan, peralatan kuda dan sebagainya.
Stable
Merupakan kandang kuda yang dibina
dengan ciri-ciri keselamatan seperti permukaan lantai yang kasar, dinding dan
pintu stabel yang kukuh, dan pengudaraan yang baik.
Saiz stabel yang sesuai
adalah 3.0 m x 3.0 m (10' x 10') untuk kuda poni, 3.6 m x 3.0 m (12' x 10')
untuk kuda sederhana besar dan 3.6 m x 3.6 m (12' x 12') untuk kuda besar dan stabel
dibersihkan setiap hari.
Sarap (bedding)
Sarap (ketaman papan/jerami) perlu
disediakan dalam stable dalam ketebalan enam inci untuk keselesaan, menyerap
kelembapan dan urin, di samping mengelak kecederaan apabila duduk atau baring
di dalam stabel. Sarap mesti dibersihkan, digemburkan setiap hari dan
perlu diganti sekali atau dua kali seminggu bergantung kepada keadaan sarap.
Merapi Kuda (grooming)
Perapian kuda sangat penting dalam
menentukan tahap kesihatan serta kualiti kuda dan perlu dilakukan sekurang -
kurangnya sekali sehari. Perapian bertujuan untuk membersihkan badan dari
kekotoran, mengelakkan jangkitan penyakit kulit, mengesan sebarang luka,
bertindak sebagai urutan (massage) untuk melancarkan peredaran darah
serta pergerakan otot.
Malah yang lebih penting ia
mengeratkan hubungan antara manusia dengan kuda dan akan kelihatan lebih
menarik dengan bulu yang berkilat apabila didandan setiap hari.
Memandikan kuda
Kuda perlu dimandikan apabila setiap
kali selepas latihan atau ketika cuaca yang panas dan jika keadaan kuda yang
kotor.
Penjagaan kaki dan kuku
Kaki kuda memainkan peranan penting
kerana kekuatan seekor kuda bergantung pada kakinya justeru sebarang kecederaan
perlu dielakkan.
Tapak kaki hendaklah dibersihkan
dengan hoof pick manakala kuku kuda perlu disapu minyak kuku (hoof
oil) setiap hari iaitu sebelum menunggang dan selepas atau setiap kali
selepas kuda dimandikan bagi mengelakkan kuku kering dan merekah.
Ladam pula perlu ditukar setiap enam
minggu atau sebulan sekali untuk memastikan kedudukan kuku kuda itu betul dan
menghindar dari tumbuh panjang dan tidak seimbang sekali gus menjejaskan
pergerakan kuda.
Latihan
Kuda perlu dilatih seperti lungeing,
gallop dan canter sekurang - kurang enam hari dalam seminggu.
Latihan perlu bagi memastikan kuda berada dalam keadaan bersedia bagi tugas
tertentu dan tidak terkejut untuk melakukan sesuatu tugas selain melancarkan
darah serta mengurangkan risiko penyakit.
Teknik latihan kuda adalah berbeza
mengikut fungsi atau kegunaan kuda seperti latihan asas menunggang, show
jumping, dressage, endurance, lumba, polo dan sebagainya.
Peralatan kuda
Peralatan kuda seperti saddle,
bridle, stirrups, girths, numnah, topi dan peralatan menunggang yang lain
perlu disimpan di tempat yang sejuk dan kering juga dibersihkan setiap kali
selepas digunakan dan seminggu sekali di sapu leather oil bagi
mengelakkan kekeringan.
Makanan Kuda
Makanan asas kuda terdiri dari chaff,
bran, Pelet kuda(horse cube), hay dan PKE (palm kernel
extract) bagi kuda yang tidak menjalankan latihan. Manakala makanan
tambahan terdiri dari elektrolit dan blok garam mineral.
Rumput segar yang sesuai ialah
rumput kerbau dan rumput gajah. Makanan diperlukan sebanyak 2.5 peratus
daripada berat badan kuda sehari.
Pembiakan
Dalam membiakkan kuda, pemilihan
baka adalah sangat penting bagi mendapatkan progeni yang berprestasi tinggi
dari segi konformasi yang baik, kekuatan fizikal dan daya ketahanan pada
penyakit.
Pembiakan kuda tidak bermusim dan
tempoh bunting adalah antara 300 hingga 365 hari.
Pembiakan boleh dijalankan secara
pengawanan semulajadi atau pemanian beradas.
Keselamatan pengendalian kuda
Kuda adalah haiwan yang mempunyai
kebolehan merasai dan akan memberi respons terhadap perasaan takut penunggang.
Jika penunggang takut atau tertekan,
kuda akan lebih rasa takut yang menyebabkan kuda tertekan dan mengambil peluang
berkelakuan tidak baik. Sehubungan itu, penunggang perlu tenang.
Dalam hal ini, penunggang bukan
semata-mata mendominasi kuda tetapi ia lebih kepada perkongsian dan saling
mempercayai. Berikut adalah perkara-perkara yang perlu diambil kira semasa
mendekati, menangkap dan menambat kuda :
Perlu berkeyakinan dan dalam
keadaan yang tenang (tanpa rasa takut)
Mendekati kuda secara
perlahan-lahan dan beransur-ansur bermula dari bahagian hadapan kuda (muka dan
kemudian sisi kiri di bahagian bahu kuda)
Berinteraksi dengan kuda dengan
memanggil namanya atau sama ada boy (jantan) atau girl (betina)
Usap dan gosok bahagian leher kuda
sambil berinteraksi dengannya
Gunakan kolar kepala (headcollar)
untuk menangkap kuda dan pengendali harus berada sebelah kiri kuda semasa
pemasangan dilakukan.
Kesihatan dan penyakit
Kuda merupakan haiwan yang mahal,
justeru itu kematian kuda akan mengakibatkan kerugian berpuluh ribu ringgit.
Antara masalah kesihatan dan
penyakit yang perlu dikawal adalah kolik iaitu kegagalan membuang air besar
yang boleh menyebabkan kematian.
Simptom masalah ini adalah kuda
tiada selera makan, mengais, menendang, menggigit perut, berpeluh dan restless.
Rawatan : peringkat awal memimpin
kuda supaya sentiasa berjalan dan menggalakkan kuda meragut rumput segar bagi
merangsang pengeluaran tinja.
Jika tidak beri suntikan Flunixin
atau Cobaphos, Stress Vit, dan memasukkan Liquid parafin dan Fluids ke dalam
badan kuda.
Tempang juga merupakan masalah
kesihatan di bahagian kaki kuda, pergerakan kuda yang tidak selesa kesan
daripada rasa sakit boleh dirawat dengan memberi Butalone granules,
suntikan Flunixin dan rehatkan kuda sehingga sihat. Kurap boleh dikesan apabila
kuda menggigit kulit dan menggaru pada dinding stabel. Rawatan :
Mandikan kuda menggunakan campuran hibiscrub dan povidone iodine,
sapukan krim topikal seperti beavate dan beri antihistamine.
Artikel Penuh: http://www.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2011&dt=0606&pub=Utusan_Malaysia&sec=Agrobiz&pg=ag_01.htm#ixzz2PCH169xg
© Utusan Melayu (M) Bhd
No comments:
Post a Comment